Werking van het oog

Goed gezien het beste

Het lijkt zo gewoon, verkeerssituaties te kunnen overzien en zonder moeite een boek, krant, pc of tablet te kunnen lezen. Wanneer iemand iets minder goed ziet, zal dat in het begin nauwelijks opvallen. Een mens kan namelijk aan het beeld dat hij ziet wennen en gaat een verminderd gezichtsvermogen op andere manieren compenseren. Bijvoorbeeld door met de ogen te knijpen of de krant of het boek wat verder weg te houden. Zo weten de meeste mensen niet dat ze een hoop missen en dat het zelfs gevaarlijk kan zijn om met een verminderd gezichtsvermogen door het leven te gaan. Daarom is het belangrijk uw ogen regelmatig te laten controleren. Op deze pagina wordt de werking van het oog beschreven.

De werking van het oog

We kunnen het oog enigszins vergelijken met de werking van een camera. Zowel het oog als een camera heeft een lens, de pupil kan worden beschouwd als de lensopening. Het netvlies fungeert als lichtgevoelige "film" waarop het beeld dat van buiten komt wordt afgespeeld. Net als een foto- of filmcamera heeft het oog allereerst licht nodig. Wanneer een lichtstraal in het oog valt wordt deze door het lenzensysteem (hoornvlies en lens) afgebogen. Daardoor valt de lichtstraal op het netvlies. Het beeld dat daar wordt gevormd staat ondersteboven en is verkleind. Dit beeld krijgt pas betekenis wanneer het via de oogzenuw in de gezichtscentra van de hersenen terecht komt. Hier worden de beelden van beide ogen gecombineerd en vindt de interpretatie plaats.

Netvlies

Een belangrijk deel van het zien gebeurt dus op het netvlies dat lichtgevoelige cellen bevat. Wanneer zo'n cel door een lichtstraal wordt getroffen, ontstaat een elektrische prikkel die door de oogzenuw aan de hersenen wordt doorgegeven. Er zijn twee soorten lichtgevoelige cellen: kegeltjes en staafjes. De kegeltjes vangen sterk licht op en kunnen kleuren onderscheiden. De staafjes reageren op zwak licht, waardoor men in de schemering of 's nachts kan zien. Op het netvlies, recht achter de pupil, bevindt zich een plek met een hoge concentratie kegeltjes, die de gele vlek wordt genoemd. Vanaf de gele plek naar de randen van het oog toe, nemen de kegeltjes af in aantal en de staafjes toe. Intensief en gedetailleerd kijken gebeurt met de gele vlek. Maar wie 's avonds een zwakke ster wil zien, doet er goed aan ernaast te kijken. Dan valt het beeld van de ster namelijk niet langer meer op de gele vlek, maar ernaast op het netvlies, waar meer staafjes zijn. Omdat staafjes lichtgevoeliger zijn dat kegeltjes, is zo'n zwakke ster op die manier beter te zien.